Wijnaldum – goud
In Wijnaldum is opmerkelijk veel goud opgegraven. Een feit waar al jaren over gespeculeerd wordt onder archeologen en geschiedenisliefhebbers: zou hier ooit een Friese koning gewoond hebben? Wij hebben besloten om bij de inrichting van dit steunpunt dit glansrijke verhaal volledig aan te grijpen. Omdat Wijnaldum een ‘sleutellocatie’ is, waar bezoekers zichzelf naar binnen laten, konden we de goudvondsten niet fysiek tonen. In plaats daarvan gebruikten we uitvergrote versies van prachtige foto’s die het Fries Museum van de objecten heeft laten maken, zoals die van de beroemde fibula, die in hun eigen vaste collectie ligt. De imposante beelden verwelkomen bezoekers direct bij binnenkomst.

In een van de vitrines gaat Johan ook uitgebreid in op de theorieën over ‘Friese koningen’, maar zonder een sluitende conclusie te trekken. Hiermee willen we de onderzoekende houding van de archeoloog benadrukken: archeologie is een doorgaand proces. Deze inkijk in de praktijk van de archeoloog hebben we op elk van de steunpunten geïntegreerd. Ook is er op elke plek iets te beleven voor kinderen. In Wijnaldum worden kinderen meegenomen in materialenonderzoek: waar ter wereld komen alle stoffen vandaan, waaruit een oud haarkammetje is gemaakt?

‍

Firdgum – wonen in het zodenhuis
Het zodenhuis, waarvan een replica op het terrein van dit steunpunt staat, hebben we in Firdgum als uitgangspunt genomen. Hieromheen konden we verhalen over wonen en bouwen in vroegere tijden vertellen. In de expositieruimte hebben we de muur richting het zodenhuis buiten vervangen door een enorme glazen wand, om een verbinding te creëren tussen de informatie in de expositie en de replica. Via een ‘exploded view’ laten we binnen zien hoe een huis uit zoden wordt opgebouwd: muren, dak, inrichting. We tonen gereedschap van toen en nu naast elkaar, zoals een hedendaagse boor en een oud broodmes, waarmee vroeger zoden werden gestoken uit de grond.

Op deze locatie willen we ook laten zien wat het verschil is tussen klassieke (wat vind je onder de grond?) en experimentele archeologie (welk onderzoek kan je doen om hypotheses op te bouwen?). Dit laten we zien aan de hand van tekeningen van soortgelijke bouwwerken uit Schotland en Noorwegen en het belichten van onderzoek dat deze bouwstijlen - en menselijke historie - aan elkaar koppelt.  
Voor kinderen is er een puzzel waarbij ze fundamenten aan bekende gebouwen, zoals de Eiffeltoren, kunnen linken.

‍

Oudebildtzijl – de dijk als sluitstuk van het terpleven
Oudebildtzijl is de enige locatie binnen Terpenland, die niet op een oude terp ligt.  Sterker nog: hier golfde vroeger de Middelsee. Daarom zijn in dit stuk land ook de minste archeologische vondsten gedaan. Hier staat de dijkenbouw centraal: het begin van het einde van het terpleven. Met onderzoekskaarten en dijkdoorsneden tonen we hoe een dijk is gebouwd en hoe je hem kan dateren. Liefhebbers van kaarten kunnen hun hart ophalen: we hebben een prachtige collectie van bijzondere, oude kaarten tentoongesteld.

Kinderen kunnen zich verkleden als slikwerker en het monument op de dijk naspelen. De plek vormt het logische einde van de tijdlijn die de vier bezoekerscentra samen beslaan: pas toen de eerste kloosterlingen hier kwamen en dijken gingen bouwen, konden mensen de terp verlaten. De tijdlijn die de steunpunten verbindt hebben we ook verbeeld in een illustratie en op elke locatie een prominente plek gegeven.